5 ΜΑΪΟΥ 2020 – Η ΠΑΣΟΝΟΠ ΑΠΕΣΤΕΙΛΕ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ
Αθήνα, 5 Μαΐου 2020
Η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας ανοίγει για ακόμη μια φορά
την πολύπαθη συζήτηση της δημιουργίας κλάδου νοσηλευτών, ένα πάγιο αίτημα της
νοσηλευτικής κοινότητας, που προτίθεται μάλιστα να ικανοποιήσει εντός του 2020
με την ψήφιση σχεδίου νόμου. Στη συνάντηση που πραγματοποίησε στις 22
Φεβρουαρίου η ΕΕ της Πα.Σ.Ο.Νο.Π. με τον Υπουργό Υγείας κ. Κικίλια και τον Γ.Γ.
Δημόσιας Υγείας κ. Πρεζεράκο, αποτυπώθηκε ωστόσο η πρόθεση δημιουργίας κλάδου
με την ένταξη σε αυτόν μόνο των νοσηλευτών πανεπιστημιακής και τεχνολογικής
εκπαίδευσης (ΠΕ,ΤΕ), αντί του σχηματισμού ενός Ενιαίου Κλάδου
Νοσηλευτικού Προσωπικού με σαφώς διακριτικά επαγγελματικά, βαθμολογικά
και μισθολογικά δικαιώματα, στον οποίο θα εντάσσονται οι Νοσηλευτές ΠΕ και ΤΕ,
οι ΔΕ Β. Νοσηλευτών, οι Μαίες – μαιευτές και οι Επισκέπτες – επισκέπτριες
υγείας.
Σκοπίμως κάποιοι συγχέουν εντέχνως τον επαγγελματικό
κλάδο με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που ουδεμία σχέση έχουν. Ο
επαγγελματικός κλάδος Νοσηλευτικού προσωπικού δηλώνει συγκεκριμένα
επαγγελματικά – εργασιακά χαρακτηριστικά:
- Μισθολογικά θέματα,
- χρόνος εργασίας,
- αξιολόγηση – υπηρεσιακή εξέλιξη,
- κριτήρια πρόσληψης,
- ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα.
Ενόψει της κατάθεσης του επίμαχου αυτού νομοσχεδίου, η
Πα.Σ.Ο.Νο.Π., επισημαίνει τους κινδύνους από την πιθανή υιοθέτηση μιας τέτοιας
πρότασης και παραθέτει τεκμηριωμένα επιχειρήματα που συνηγορούν υπέρ της
δημιουργίας ενός Ενιαίου Κλάδου, όπως με συνέπεια διεκδικεί όλα αυτά τα χρόνια.
Στον δημόσιο τομέα η έννοια του «κλάδου» δεν είναι άγνωστη.
Μάλιστα, συνδέεται συχνά με την καθιέρωση ειδικού μισθολογίου για τους
εντασσόμενους σε αυτόν, με κλιμάκωση αποδοχών ανάλογα με τον βαθμό ή το επίπεδο
σπουδών, καθώς και ιδιαίτερα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Αρκεί
κανείς να μελετήσει το ειδικό καθεστώς των ενστόλων, ακόμη και των δικαστικών
λειτουργών για να αντιληφθεί ότι το κράτος αναγνωρίζοντας το σημαντικό ρόλο που
επιτελούν συγκεκριμένες κατηγορίες στην πραγμάτωση καίριων δημόσιων σκοπών που
απορρέουν από συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα, έχει λάβει ειδική μέριμνα,
εντάσσοντας τους ως σύνολο σε ιδιαίτερα καθεστώτα. Στο ειδικό καθεστώς των
ενστόλων, για παράδειγμα, εντάσσονται απόφοιτοι σχολών αξιωματικών,
υπαξιωματικών, καθώς και οι επαγγελματίες οπλίτες, οι οπλίτες – εθελοντές
πενταετούς υποχρέωσης, οι ειδικοί φρουροί και οι συνοριακοί φύλακες της
Ελληνικής Αστυνομίας. Μεταξύ των περισσότερων αυτών κατηγοριών υπηρετούντων
παρατηρείται σημαντική ανομοιογένεια ως προς το επίπεδο σπουδών αλλά και την
βαθμολογική και μισθολογική εξέλιξη, όμως συνιστούν ενιαίο κλάδο ακριβώς λόγω
της απονομής σε αυτούς ως σύνολο από την πολιτεία ενός ιδιαίτερου ρόλου.
Αλλά και στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου, ο προσδιορισμός της
έννοιας του κλάδου αποδεικνύει τα ευρύτερα του χαρακτηριστικά. Στο εργατικό
δίκαιο και στο πεδίο των συλλογικών διαπραγματεύσεων υφίσταται η δυνατότητα
σύναψης κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. Ρυθμίζοντας τους όρους εργασίας
όλων των εργαζομένων ομοειδών ή συναφών επιχειρήσεων, οι κλαδικές συμβάσεις
επιτυγχάνουν μια ισόρροπη ρύθμιση των όρων εργασίας όλων των ειδικοτήτων του
προσωπικού και αφετέρου αποτρέπουν τον ανταγωνισμό. Έτσι, για παράδειγμα, έχει
δημιουργηθεί στο παρελθόν κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας για τους λογιστές
και βοηθούς λογιστών όλης της επικράτειας.
Η πραγματικότητα στη χώρα μας μιλά από μόνη της. Το
νοσηλευτικό προσωπικό έχει αποδεκατιστεί. Ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ
αναφορικά με τον δείκτη αναλογίας νοσηλευτών ανά κλίνη ανέρχεται στο 2,3, στην
Ελλάδα διαμορφώνεται σε 0,47 για τους νοσηλευτές ΠΕ-ΤΕ και 0,83 αν
συμπεριληφθούν όλες οι βαθμίδες νοσηλευτικού προσωπικού (ΠΕ,ΤΕ,ΔΕ). Ακόμη και
με την προσθήκη των 3400 περίπου επαγγελματιών υγείας (Ιατρών, Νοσηλευτών κλπ)
που έχουν προσληφθεί για ενίσχυση του ΕΣΥ λόγω πανδημίας, το δημόσιο
ελληνικό νοσοκομείο «νοσεί» καθημερινά από τις σημαντικές ελλείψεις. Σύμφωνα με
τα στοιχεία ποσοτικής και ποιοτικής καταγραφής του νοσηλευτικού προσωπικού που
εργάζεται στα δημόσια νοσοκομεία του ΕΣΥ, σε σύνολο 33.110 μόλις εργαζομένων,
το νοσηλευτικό προσωπικό που ανήκει στις κατηγορίες ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ είναι 27.103
εργαζόμενοι. Από αυτούς, οι ΠΕ και ΤΕ νοσηλευτές είναι 15.833, ενώ οι ΔΕ βοηθοί
νοσηλευτών ανέρχονται σε 11.270 («Ποσοτική και Ποιοτική Καταγραφή του
Νοσηλευτικού Προσωπικού στα Δημόσια Νοσοκομεία του ΕΣΥ», Τζιάλλας
κ.ά., 2018). Γίνεται ευθέως αντιληπτό πως οι βοηθοί νοσηλευτών
αποτελούν το 40% (4 στους 10) του νοσηλευτικού προσωπικού ΠΕ, ΤΕ και
ΔΕ που εργάζεται στις κλινικές και τα τμήματα των δημόσιων νοσοκομείων.
Πρόκειται για έναν πολύ σημαντικό αριθμό ανθρώπων. Ταυτόχρονα, το νοσηλευτικό
μας προσωπικό γερνά, επιβαρύνεται, δεν ανανεώνεται. Καλείται να εκτελεί
εξουθενωτικές βάρδιες, διπλοβάρδιες, πολλά νυχτερινά ωράρια. Να εργάζεται σε
επισφαλείς συνθήκες που παραβιάζουν συχνά τα νόμιμα και προσβάλουν την
ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Κι όλα αυτά με ανοχή, υπομονή και περίσσευμα ανθρωπιάς.
Γιατί όλοι δουλεύουμε υπηρετώντας τους συνανθρώπους μας που το έχουν ανάγκη. Η
εξακολούθηση όμως τέτοιων συνθηκών απασχόλησης του νοσηλευτικού προσωπικού
μειώνει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και καθιστά ευάλωτους τους
τελικούς αποδέκτες αυτών, τους ίδιους τους ασθενείς.
Οι Δευτεροβάθμιας Εκπαιδεύσεις Β. Νοσηλευτών στηρίζουν όλα αυτά τα
χρόνια, αδιάλειπτα, με προσωπικό μόχθο, σθένος και υψηλή αίσθηση του καθήκοντος
το Εθνικό Σύστημα Υγείας, που δυστυχώς τους χρησιμοποιεί διαχρονικά και κατά
παράβαση της κείμενης νομοθεσίας ως εργαλείο απέναντι στην κατάρρευση του. Σε
γνώση της Πολιτείας, οι βοηθοί νοσηλευτών υπερβαίνουν και συνεπώς παραβιάζουν
επί σειρά ετών τα νόμιμα και αποκλειστικά οριζόμενα στο Π.Δ. 210/2001
επαγγελματικά δικαιώματα τους, ασκώντας συχνότατα μέρος των επαγγελματικών
δικαιωμάτων των νοσηλευτών (Π.Δ. 351/1989), καθώς δεν υπάρχει επάρκεια
νοσηλευτών στα δημόσια νοσοκομεία ούτε άλλη διέξοδος προκειμένου να
αντιμετωπιστούν ικανοποιητικά οι αυξημένες ανάγκες νοσηλείας. Έτσι,
παρατηρείται συχνά βοηθοί νοσηλευτών βαθμίδας ΔΕ να εκτελούν χωρίς να έχουν
δικαίωμα επαγγελματικά δικαιώματα νοσηλευτών ΠΕ και ΤΕ, με την ανοχή μάλιστα
των Διοικήσεων, σηκώνοντας στις πλάτες τους τις αδυναμίες του συστήματος υγείας
και παράλληλα τεράστια ευθύνη σε περίπτωση που εκτελέσουν πλημμελώς κάποιο από
τα επαγγελματικά δικαιώματα για τα οποία δεν προβλέπεται νομοθετική ρύθμιση. Σε
αντίθετη περίπτωση, σε περίπτωση δηλαδή που οι βοηθοί νοσηλευτών αποφάσιζαν να
εμείνουν αποκλειστικά και μόνο στα περιγραφόμενα στο Π.Δ. 210/2001
επαγγελματικά δικαιώματα τους, θα απαιτούνταν χιλιάδες προσλήψεις ΠΕ και ΤΕ
νοσηλευτών προκειμένου να συμπληρωθούν όλα τα κενά που εν τοις πράγμασι
καλύπτονται καταχρηστικά από το προσωπικό ΔΕ. Έτσι, ΔΕ Β. Νοσηλευτών καλούνται
να εκτελούν απογευματινές και νυχτερινές βάρδιες χωρίς την παρουσία νοσηλευτή
τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Ταυτόχρονα όμως, το νοσηλευτικό προσωπικό κατηγορίας
ΔΕ, όλα αυτά τα χρόνια επιδεικνύει ανθρωπιά με υψηλό το αίσθημα
προσφοράς και έχει αποκτήσει σημαντική εμπειρία στη διαχείριση των ασθενών,
παρά τις αντιξοότητες. Την έμπρακτη αυτή συνεισφορά, ωστόσο, παραλείπουν
διαχρονικά να αναγνωρίσουν οι ηγεσίες του Υπουργείου Υγείας, όπως άλλωστε
συνέβη τελευταία φορά το 2017 με τη μη υιοθέτηση της πρότασης του ΕΣΑΝ για
σύσταση ενιαίου κλάδου νοσηλευτών ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ.
Το κυριότερο που θα πρέπει να συνειδητοποιήσει το
Υπουργείο Υγείας προτού προχωρήσει στις εξαγγελθείσες «μεταρρυθμίσεις» είναι
τις συνέπειες που θα έχει στην νοσηλευτική κοινότητα ένα ημίμετρο
κατακερματισμού και διάκρισης του προσωπικού. Κι αυτό διότι αφενός όλες οι
βαθμίδες νοσηλευτικού προσωπικού εργάζονται σε κοινό περιβάλλον, έρχονται
αντιμέτωπες με τις ίδιες προκλήσεις, τα ίδια προβλήματα, συνεργάζονται και
παράγουν συλλογικό έργο. Τα κακώς κείμενα στους χώρους εργασίας δεν είναι
«αποκλειστικό προνόμιο» κανενός. Αφετέρου, διότι οι βοηθοί νοσηλευτών ΔΕ έχουν
καταφέρει να διατηρήσουν ζωντανό το ελληνικό δημόσιο νοσοκομείο την εποχή της
κρίσης σε στενή συνεργασία με τους προϊσταμένους και υπεύθυνους νοσηλευτές και
εξακολουθούν να παράγουν έργο ξεχωριστής ποιότητας για τον ασθενή. Η
μερική μόνο αναγνώριση κλάδου νοσηλευτών θα φέρει έναν άνευ προηγουμένου
διχασμό στους κόλπους του νοσηλευτικού προσωπικού, θα προκαλέσει άδικες
διακρίσεις και θα εδραιώσει την ανισότητα μεταξύ κατηγοριών εργαζομένων που
προσφέρουν όλοι τα μέγιστα για τη διαφύλαξη του εθνικού συστήματος
υγείας. Η συμβολή όλων των βαθμίδων αποδεικνύεται καθημερινά στους
χώρους εργασίας εξίσου καθοριστική και θα πρέπει να προασπιστεί με την
αναγνώριση του νοσηλευτικού προσωπικού σε κλάδο και χορήγηση ειδικών
μισθολογικών, βαθμολογικών και κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων στο μέτρο των
επαγγελματικών προσόντων του καθενός.
Σε μια μελλοντική νομοθετική μεταρρύθμιση προς όφελος του
νοσηλευτικού προσωπικού κανείς δεν πρέπει να μείνει πίσω!
Για το λόγο αυτό στην Πα.Σ.Ο.Νο.Π. διεκδικούμε τώρα:
Ενιαίο κλάδο νοσηλευτικού προσωπικού (νοσηλευτών ΠΕ και
ΤΕ, βοηθών νοσηλευτών ΔΕ), με σαφώς διακριτά επαγγελματικά, βαθμολογικά και
μισθολογικά δικαιώματα.
Για την Ε.Ε. της Πα.Σ.Ο.Νο.Π.
Τσόλας Γεώργιος Θωμαή Ασλάνογλου
